Eerst een nieuwe ziekte uitvinden

In 1923 vond in Parijs de eerste opvoering plaats van het toneelstuk Knock of de triomf van de Geneeskunde van Jules Romain. Het stuk was onmiddellijk een groot succes en beleefde 1400 voorstellingen, waarna het nog een paar keer werd verfilmd. Dokter Knock neemt de verarmde plattelandspraktijk in het dorpje Saint-Maurice over van de oude arts Parlapaid. Die kon nauwelijks van zijn praktijk rond komen. De mensen waren nu eenmaal gezond en lieten zich niet bij de dokter zien. Dat wordt niets voor dokter Knock. Maar optimistisch gaat hij aan de slag om al die gezonde mensen duidelijk te maken dat ze ziek zijn, maar het alleen nog niet weten. Dokter Knock gaat de bewoners van Saint-Maurice voorlichten. Hij maakt ze daarbij vooral bang voor wat er allemaal kan gebeuren, welke geheimzinnige ziekten ze mogelijk te wachten staan.

 

Leuk zo�n toneelstuk uit de vorige eeuw, maar wat moeten we er nu mee? Wat in 1923 uit de verbeelding van de fransman Romain voortkwam, vindt nu op grote schaal plaats en wordt disease mongering genoemd. In hun boek Selling Sickness, how drug companies are turning us all into patients leggen Ray Moynihan en Alan Cassels uit hoe dat in zijn werk gaat.

 

Ook het boek De ziektemakers, hoe wij tot pati�nt gemaakt worden van J�rg Blech gaat over dit onderwerp. Eerst heeft men een middel, maar nog geen aandoening waartegen het gebruikt kan worden. Vervolgens gaat er veel onderzoek zitten in het zoeken naar een probleem. Er worden congressen over georganiseerd. Als het enigszins in de medische wereld geaccepteerd wordt, vindt er informatieverschaffing aan de populaire media plaats. Mensen gaan het herkennen en willen behandeling voor henzelf of hun kinderen. Vervolgens worden de grenzen van het probleem steeds ruimer gesteld en lijkt het of iedereen er last van heeft.

 

Moynihan en Cassels beschrijven in hun boek onder andere hoe aandachtstekort en overactiviteitssyndroom (ADHD) in de wereld kwamen, hoe het premenstruele syndroom tot een probleem werd, hoe we allemaal bang werden voor osteoporose en hoe vrouwelijke seksuele lustprobleem ineens overal genoemd werd.