Hoe kun je samen met je arts de juiste keuzen maken?

Al een paar jaar wordt door beleidsmakers en pati�ntenorganisaties gewezen op het belang van veranderde verhoudingen tussen arts en pati�nt. De arts is steeds minder iemand geworden die de manager is van je gezondheid; nee, je bent zelf de manager en de arts is je belangrijkste adviseur. Dat hoort bij meer marktwerking in de zorg. Jij bent de goed ge�nformeerde gebruiker van de zorg die zelf moet kiezen. Maar zijn alle artsen aan dat idee gewend? Wat gebeurt er als je met een uitdraai van een internet website bij hem of haar komt?

In een speciaal nummer van het Engelse artsen vakblad the British Medical Journal van 11 oktober 2003 wordt ingegaan op het verschil tussen compliance en concordance. �Compliance� is het ouderwetse begrip waarbij het er om gaat dat de pati�nt precies doet wat de dokter gezegd heeft: �volgens doktersvoorschrift�. Bij �concordance� gaat het om communicatie tussen pati�nt en arts op basis van goede informatie waarbij men samen tot een oplossing voor gezondheidsproblemen besluit. Het samen beslissen is belangrijk omdat het tot beter gebruik van de behandeling leidt. Zoals het nu is gebruikt ongeveer de helft van de mensen met chronische klachten de medicijnen niet �volgens doktersvoorschrift�.

Mensen met chronische aandoeningen hebben gemengde gevoelens over hun behandeling en het gebruik van medicijnen (BMJ 2003;327:837) en ze gebruiken hun medicijnen vaak naar eigen inzicht. Een goed begrip van het belang van medicijnen en het idee dat men er zelf toe heeft besloten op basis van de werkelijke overtuiging dat het gebruik zinvol is, leidt tot trouwer volgen van de behandeling. Dat geldt niet alleen voor gebruik van medicijnen bij chronische klachten, maar ook bij medicijnen die bedoeld zijn om de risico�s op het krijgen van ziekten in een verre toekomst te verkleinen en ook bij medicijnen voor psychische aandoeningen.

Betekent het dat de arts erg moet veranderen? Ja, dat kun je wel zeggen, maar ook de gebruiker van de gezondheidszorg moet veranderen. Wie zich niet verantwoordelijk voelt voor z�n eigen gezondheid is niet de juiste persoon om er beslissingen over te nemen. Je zult daarom zelf ook beter moeten leren communiceren met je arts. Daarom hier wat tips voor de omgang met je arts:

1. Neem geen uitdraai van het internet naar je arts mee. Het is bijna een motie van wantrouwen. Lees het aandachtig en bedenk op basis daarvan 1 of 2 duidelijke vragen die je aan je arts wilt stellen.
2. Zorg dat je arts je ook antwoord op je vragen geeft. Durf door te vragen als je het niet begrijpt. Doe nooit of je iets snapt terwijl je eigenlijk nog niet goed door hebt waar het nu allemaal om gaat.
3. Uit onderzoek blijkt dat artsen veel vaker over die voordelen beginnen dan over de nadelen. Vraag daarom uit jezelf of er ook nadelen aan een behandeling zitten en of er andere behandelingen zijn die dat minder hebben. Vergelijk dan samen de voor- en nadelen van die verschillende aanpakken.
4. Bedenk dat je arts ook maar een mens is en geconfronteerd wordt met erg grote verwachtingen waar hij of zij graag aan wil voldoen, maar daar lang niet altijd toe in staat is. Wat je van je arts wilt kan deze misschien niet altijd geven.